Jump to content

Projekt: Twierdza Warszawa


seba020

Recommended Posts

Już od dłuższego czasu noszę się z zamiarem zrobienia "szumu" wokół Twierdzy Warszawa. Na początku myślałem o zwykłym okeszowaniu, później o serii, teraz jednak wydaje mi się że spokojnie jest to temat na kolejny projekt.

Jako że nie czuję się aż tak doświadczony jak inni prowadzący projekty, na początek rzucam temat do dyskusji, może coś źle pomyślałem / przeoczyłem (mylę się) - walcie prosto z mostu. Na początek tutaj: http://pl.wikipedia.org/wiki/Twierdza_Warszawa jest co nieco opisane, plus gotowa lista obiektów. Zrobiłem arkusz z nazwami, współrzędnymi i oczywiście waypointami tam gdzie kesz(e) już są:

https://docs.google.com/spreadsheet/ccc?key=0Aukab4sbdCiFdEk0UXgyQ2FfVDEzTEcwTHJPYXVEN3c

 

Od razu mam pytanie, do Spidera (i do wszystkich ogarniających) Fort Czerniaków ma w zasadzie na swoim terenie dwa kesze (dzięki rubeusowi), różniące się zasadniczo dostępnością, mój pomysł na serię uwzględniał by oba - i czy jest możliwość uwzględnienia w projekcie dwóch keszy dla jednego obiektu?

 

Na koniec dorzucę moje doświadczenia z ostatnich wypraw: Fort Służew stał się osiedlem generalskim, na dniach ma ruszyć budowa kolejnych bloków, więc nie widzę tam za bardzo możliwości na nic innego prócz mikusa. Szczęśliwice są strasznie zarośnięte, dodatkowo otoczone przez ogródki działkowe przez co jest tylko jedno dojście. Stan pozostałych pozostaje dla mnie (do września) zagadką dlatego chętnie dowiem się o doświadczeniach kolegów ;)

 

PS: tak, trochę pozazdrościłem sukcesu 'Twierdzy Kraków' ;)

Link to comment

Siergiej i Cytadela poprawione, ale widzisz kesz "Park Traugutta" jest dość oddalony od samego fortu, ok 200m, więc spokojnie Fort może dostać własnego (tym bardziej że na mapach praktyczne zawsze park i fort są rozdzielane).

Odnośnie serii - to myślałem żeby dodatkowo 'spiąć' warszawskie forty serią z fajnym finałem, co mogło by dodatkowo mobilizować do odwiedzin. Wraz ze wzrostem ilości można by modyfikować "wzór" na finał, lub też po prostu dać ich kilka, np jeden dla Fortów wewnętrznych, drugi dla zewnętrznych - choć na razie to pieśń przyszłości

Link to comment

@rubeus

Został bym przy starej nazwie, bo część obiektów z listy była bardziej punktami oporu (wały ziemne z fosą) a nie "fortami" np. Rakowiec, Odolany, czy XIIA Lewinów.

Poprawiona lista wygląda super, dzięki!

Listę można rozszerzyć o obiekty pominięte, dzięki czemu nasza lista była by ciekawsza.

PS: pozwoliłem sobie przekopiować Twoją listę, jest znacznie czytelniejsza

Edited by seba020
Link to comment

Podczas przygotowywania listy, pominięty został jeden z Fortów Cytadeli - Fort Traugutta - łatwo go przeoczyć, gdyż obok jest park również Traugutta no i Fort Legionów. Błąd został szybko naprawiony i uczestnicy eventu mogli załapać się na FTF-a (choć ktoś jak zwykle się wyróżnił na tym tle :D )

W tym miejscu chciałem również podziękować autorom "Bielan" i "Mokotowa" za włączenie się do inicjatywy

Link to comment

1 Cytadela GC2P125

2 Fort Aleksieja (Traugutta) GC3RKCJ

3 Fort Cze (Piłsudskiego) GC5T3XG

4 Fort Gieorgija (Hauke-Bosaka)

5 Fort I (Bielany) GC3TD21

6 Fort II (Wawrzyszew) GC41RHB

7 Fort IIA (Babice) (także Fort Radiowo) GCZEA1

8 Fort III (Blizne)

9 Fort IV (Chrzanów)

10 Fort IX (Czerniaków) GC3AYEC

11 Fort M (Mokotów) GC3VVVQ

12 Fort M-Cze Odyńca GC419B7

13 Fort P (Bema) (inaczej Fort Parysów) GC54PGC

14 Fort Pawła (Mierosławskiego) GC3DRDN

15 Fort Siergieja (Sokolnickiego) GC5KXJK

16 Fort Szcza (Szczęśliwice) GC5MZGF

17 Fort Szcza-M Rakowiec GC3W70A

18 Fort Śliwickiego (Jasińskiego)

19 Fort V (Włochy)

20 Fort VI (Okęcie) GC43ZB2

21 Fort VII (Zbarż) GC4VMJQ

22 Fort VIIA (Służewiec)

23 Fort VIII (Służew)

24 Fort W (Wola)

25 Fort Włodzimierz (Fort Legionów) GC2R7Z1

26 Fort W-Szcza (Odolany) GC5MZGF

27 Fort X (Augustówka) GC3X2K1

28 Fort XI (Grochów) GC4W2HH

29 Fort XIA (Grochów II) GC5ACCW

30 Fort XII (Antoninów)

31 Fort XIIA (Lewinów)

32 Fort XIII (Lewicpol)

33 Fort XIV (Marywil)

34 Fort XIVA (Pelcowizna)

Link to comment

Polecam artykuł:

 

http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,18331943,zarastaja-chwastami-a-moga-byc-atrakcja-carskie-forty-w-warszawie.html

 

Szkoda, że projekt został bez nadzoru.

W związku z serią Wkoło Warszawy by Geocaching Warszawa przybyły co najmniej 3 kesze poświęcone warszawskim fortom.

 

Zarastają chwastami, a mogą być atrakcją. Carskie forty w Warszawie

Tomasz Urzykowski 11.07.2015 19:00

 

- W zachodniej i południowej Europie takie miejsca żyją. Czy u nas mają być atrakcją wyłącznie dla szperaczy? Absolutnie nie! - przekonuje architekt Ireneusz Asman, którego biuro projektuje adaptację Fortu Traugutta.

 

Forty rosyjskiej Twierdzy Warszawa, jeśli nawet dotrwały do naszych czasów, w większości są zniszczone i opuszczone. Te, które doczekały renowacji, można policzyć na palcach. Kilka następnych czeka modernizacja. Czy obudzi potencjał drzemiący w tych XIX-wiecznych budowlach? Proponujemy spacer po kilku warszawskich fortach.

 

Cytadela

 

Ta carska forteca przejdzie niedługo metamorfozę. Na jej terenie powstaną trzy muzea. Otwarcie pierwszego - Muzeum Katyńskiego - nastąpi 17 września tego roku w odrestaurowanej południowej kaponierze (to budowla z zaokrąglonym czołem wysunięta przed linię murów przy moście Gdańskim). Na środku fortecy stanie rozłożysty budynek Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Historii Polski. Inwestycja ma się rozpocząć w przyszłym roku, pierwsza ekspozycja ma być otwarta w listopadzie 2018 r.

 

Obecnie zwiedzić można tylko skrawek Cytadeli, między Bramą Straceń a Bramą Bielańską (obie od strony Wisłostrady). Brama Straceń była w czasach zaborów świadkiem egzekucji polskich działaczy politycznych. Przypomina o tym zbudowany na stoku Cytadeli symboliczny cmentarz. Dzisiejsza aranżacja bramy, z wewnętrznym placykiem otoczonym murem i zniczem na środku, jest dziełem powojennym. Na umieszczonej na murze tablicy w czasach PRL-u widniały nazwiska osadzonych w X Pawilonie działaczy komunistycznych: Juliana Marchlewskiego, Feliksa Dzierżyńskiego i Róży Luksemburg. W III RP zastąpiły je nazwiska innych więźniów, m.in.: Piotra Ściegiennego, Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego.

 

Z bramy wchodzi się na wybrukowaną drogę, którą prowadzono skazańców. Wiedzie do X Pawilonu, dawnego rosyjskiego więzienia śledczego przekształconego w muzeum. Nie można go jednak zwiedzić, bo trwa remont. Okrążając X Pawilon, dochodzi się do Bramy Bielańskiej. Te efektowne wrota Cytadeli od wewnątrz wzorowane są na budowlach starożytnego Egiptu, z zewnątrz zaś przypominają fragment średniowiecznego zamku. Fortecę można też obejść dookoła, oglądając jej mury, działobitnie i akwedukty.

 

Fort Legionów, ul. Zakroczymska 12

 

Okrągła budowla z suchą fosą wokół stoi w parku Traugutta. To wieża artyleryjska Fortu Legionów należącego do pierścienia umocnień, którymi w połowie XIX w. otoczono Cytadelę. Po powstaniu styczniowym była więzieniem, w II RP mieściła archiwum wojskowe, w PRL-u składnicę wojskowych map i magazyn mundurów. W 2000 r. budowlę kupili restauratorzy Agnieszka i Marcin Kręgliccy. Założyli w niej lokal o nazwie Forteca - w każdą środę odbywa się tu targ rolny, na który zjeżdżają podwarszawscy producenci. Fort można też zwiedzać. Grupy oprowadza Zbigniew Rekuć z Towarzystwa Przyjaciół Fortyfikacji. Pokazuje m.in. pomieszczenia na poziomie -1, -2 i odkopany korytarz na -3.

 

Fort Traugutta, ul. Międzyparkowa 4a

 

Dziwnie wygląda wieża artyleryjska z połowy XIX w. wciśnięta między boiska i korty tenisowe Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego. Fort Traugutta to najlepiej zachowany, ale też najbardziej zaniedbany z fortów wokół Cytadeli. W 2013 r. jego wieżę od Agencji Mienia Wojskowego kupiła spółka Michała Kicińskiego, współtwórcy gry "Wiedźmin". Zatrudnił on pracownię Asman Pięniężny Architekci, która przygotowała projekt zaadaptowania baszty. W piwnicach, na parterze i planowanej nowej kondygnacji +1, ukrytej w odtworzonym ziemnym nasypie obrośniętym trawą, mają się znaleźć m.in. sale do ćwiczeń jogi, tai chi i treningu psychologicznego, a także restauracja wegetariańska. Pod dziedzińcem powstać ma okrągła sala wykładowa. - Nie naruszamy zabytku. Ten obiekt jest fantastyczny - mówi architekt Ireneusz Asman.

 

Baszta jest remontowana, więc oglądać można ją tylko z zewnątrz. Właściciel chciałby wspólnie z miastem, do którego należy grunt wokół wieży, urządzić tu ogród, park i teren rekreacyjny, wykorzystujący zachowane częściowo wały i murowane budowle.

 

Fort Sokolnickiego, ul. Czarnieckiego 51

 

Mieści się w parku Żeromskiego i jest w pełni dostępny. Jego wieżę artyleryjską - z salami na parterze i w podziemiach, a także przykrytym szklanym dachem dziedzińcem - zajmuje Centrum Sztuki Fort Sokolnickiego. Odbywają się tu koncerty, pokazy filmów, wystawy, warsztaty, zajęcia dla dzieci. Działa kawiarnia Fort z ogródkiem na zewnątrz. Fort Sokolnickiego w II RP szczęśliwie nie podzielił losu sąsiedniego Fortu Hauke-Bosaka, który zniknął, ustępując miejsca placowi Inwalidów. Ten rozebrano częściowo, a resztę wkomponowano w utworzony tu wtedy park (wieża i wał ze schronami stały się jego częścią). W 2003 r. basztę odkupiło od wojska miasto, by urządzić w niej lokalne centrum kultury. Niestety, podczas remontu zabytku usunięto wiele historycznych detali. Zniknęły oryginalne kraty i masywne drzwi.

 

Fort Bema, ul. Waldorffa

 

To najlepiej zachowany fort wewnętrznego pierścienia umocnień Twierdzy Warszawa. Przetrwał w pierwotnym kształcie, choć bez części wałów i jednej prochowni. Otoczony jest wypełnioną wodą fosą. Obecnie należy do miasta. To park porośnięty drzewami wielu gatunków, z rozległą polaną na środku i wysokimi wałami wokół. Spacerujący chętnie się na nie wspinają. Na teren fortu najlepiej wejść z ul. Waldorffa po przerzuconym nad fosą moście. Idąc na wprost, mija się po lewej obsypane ziemią ceglane budowle magazynu naboi i laboratorium, po prawej - zapasową prochownię. W oddali przestrzeń zamykają wały czołowe z umieszczonymi w nich schronami. Niestety, wszystkie budynki są opuszczone i zdewastowane. Z koszar wyniosła się Fundacja Sztuki Zewnętrznej, po której na ścianach pozostało graffiti. - Mamy nadzieję, że uda się wprowadzić tam kiedyś funkcje kulturalne, przy zachowaniu rekreacyjnego charakteru całego terenu - mówi Michał Krasucki, zastępca stołecznego konserwatora zabytków.

 

Fort Bema w międzywojniu mieścił wytwórnię amunicji. We wrześniu 1939 r. był punktem obrony Warszawy. Po wojnie wszedł w skład zaplecza wojskowego lotniska na Bemowie, a w latach 80. oddano go klubowi CWKS Legia. W 1999 r. został skomunalizowany.

 

Punkt Oporu Rakowiec, ul. Korotyńskiego

 

Pozytywny przykład nowego zagospodarowania obiektu z wewnętrznego pierścienia fortyfikacji Warszawy odnajdziemy na Rakowcu. Wzdłuż ul. Korotyńskiego ciągnie się zadbany park służący głównie mieszkańcom otaczających go bloków. Są w nim utwardzone alejki, ławki i latarnie, plac zabaw, plenerowa siłownia i boisko do koszykówki. Ten osiedlowy park wyróżnia nie tylko nazwa - Forty Korotyńskiego, ale też zachowany tu do dziś fragment wału XIX-wiecznego Punktu Oporu Rakowiec. Długi nasyp przypominający kształtem literę "M" ma na szczycie ścieżkę spacerową. We wnętrzu stoku, od strony dawnego dziedzińca, przetrwały do dziś dwa betonowe schrony.

 

Fort Mokotów, ul. Racławicka 99

 

Tablica: "Teren prywatny. Osobom postronnym wstęp wzbroniony" nie zachęca do przekroczenia bramy. Strażnicy nikogo jednak nie zatrzymują. W Forcie Mokotów działa 37 firm, a jeszcze kilka lat temu było tu zagłębie knajp. Dziś przeważają studia projektowe. Pomieszczenia wynajmują także: sklep z tkaninami włoskimi, pracownia renowacji zabytkowych motocykli i firma Platige Image, znana z tworzenia animacji 3D (np. filmu "Katedra" Tomasza Bagińskiego). Część z nich mieści się w historycznych budowlach fortu, zwłaszcza wbudowanych w wał schronach koszarowych i pogotowia.

 

Fort w czasach carskich był magazynem. W latach międzywojennych stację nadawczą, której we wrześniu 1939 r. zacięcie broniła polska załoga, miało tu Polskie Radio. Po wojnie ulokowano tu Zakłady Radiowe i Telewizyjne. Niedawno główną część fortu nabyła firma White Stone Development, która deklaruje "rearanżację przestrzeni i stworzenie wyjątkowego miejsca, z którego będą mogli korzystać mieszkańcy Warszawy". Projekt rewitalizacji przygotowuje renomowana pracownia WWAA.

 

Fort IV Chrzanów, ul. Kopalniana

 

O tym forcie było głośno kilka miesięcy temu. Mieszkanka Bemowa w trakcie spaceru natrafiła tu na dół wykopany przez "poszukiwaczy skarbów", a w nim - na pordzewiałe metalowe pojemniki. Znawcy militariów rozpoznali w nich zasobniki gazu bojowego z I wojny. Wojskowi chemicy przebadali grunt i znalezisko, po czym stwierdzili, że nie ma zagrożenia.

 

Fort Chrzanów, z którego do dziś przetrwały całość wału, fosa, ponadto budynki koszar i relikty wysadzonych budowli, należy do firmy Mak Dom. Deweloper planuje wstawić wewnątrz fortu dwa hotele i centrum konferencyjne. Miłośnicy fortyfikacji ostrzegają, że zniszczy zabytek. Podobne kontrowersje budzą opisane niedawno w "Stołecznej" plany firmy deweloperskiej Myoni, która wokół koszar Fortu Piłsudskiego przy ul. Idzikowskiego chce wznieść 13 apartamentowców.

 

Fort V Włochy, ul. Na Krańcu 3

 

- Remontujemy sprzęt wojskowy, organizujemy imprezy, koncerty, regularnie gościmy harcerzy z Ursusa i Włoch. Jesteśmy zapleczem dla grup rekonstrukcyjnych - opowiada Wojciech Ochman, prezes Fundacji Ochrony Zabytków Techniki Wojskowej zajmującej kazamaty wyjątkowo dobrze zachowanych koszar. Na placu przed nimi trzyma zdezelowane samochody i czołgi z demobilu.

 

Fort V od kilku lat przechodzi rewitalizację. Prowadzi ją dzielnica Włochy wspólnie z Biurem Stołecznego Konserwatora Zabytków. Celem jest przywrócenie mu historycznej formy, odtworzenie wałów i fos, ale też wprowadzenie tu funkcji rekreacyjno-sportowej (zbudowano już boisko i alejki spacerowe). Efekty dotychczasowych prac można zobaczyć, wchodząc na wały z ul. Ryżowej lub ul. Dojazdowej. Nie wszystko da się odtworzyć, bo przedpole i zapole fortu wchłonęły dwa cmentarze: parafii w Ursusie i Włochach. Na drugim z nich znajdziemy wysadzony tradytor (działobitnię do ostrzeliwania przestrzeni między fortami) i forteczną lodownię przekształconą w kaplicę.

 

Fort IX Czerniaków, ul. Powsińska 13

 

To siedziba Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej (oddziału Muzeum Wojska Polskiego) otwartego codziennie w godz. 10-18. Wokół fortecznych koszar z widocznymi śladami po bombardowaniu zgromadzono spory arsenał sprzętu wojskowego, głównie produkcji ZSRR. Stoją tu m.in. czołgi, transportery opancerzone, samobieżne działa, wyrzutnie rakiet, stacje radiolokacyjne, samoloty bojowe. We wnętrzu koszar są sale ekspozycyjne. Kilka lat temu wykorzystywało je Muzeum Katyńskie, które dostało nowe lokum w Cytadeli. Zbiory wojskowe pozostaną w Forcie Czerniaków. Przyszła siedziba Muzeum Wojska w Cytadeli nie pomieści tylu czołgów, dział i samolotów.

 

Fort IX zachował koszary i prawie całą fosę. W latach 20. znajdował się tu magazyn amunicji zlikwidowany na żądanie wysokich oficerów, którzy wokół fosy zbudowali osiedle Sadyba. Fort był redutą obrony miasta we wrześniu 1939 r. Walczył tu mistrz olimpijski Janusz Kusociński. W sierpniu 1944 r. fort zajęli powstańcy. Podczas niemieckiego nalotu bomby przebiły strop koszar, zginęło 16 żołnierzy, wśród nich dowódca - por. Czesław Szczubełek "Jaszczur". Jego imię nosi park urządzony we wschodniej części terenu fortu odciętego od reszty przeprowadzoną tędy ul. Powsińską.

Edited by hiuppo
Link to comment

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.
Note: Your post will require moderator approval before it will be visible.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...
×
×
  • Create New...